رویکرد طراحی پیاده‌راه ولیعصر خیابان انقلاب
طراحی پیاده‌راه ولیعصر در محور تاريخی - فرهنگی خیابان انقلاب تهران که مرکز فراشهری فعاليت‌های نوين شهر تهران است؛ توسط گروه دیبا انجام شده است. در طراحی این پیاده‌راه تیم مانا طراحی پروداکت‌های قابل حمل جهت غرفه‌های مسیر، تیم دیبام مطالعات شهری، طراحی مبلمان شهری و منظر و تیم پویا طراحی سایبان‌های پارچه‌ای را انجام داده است. در این پروژه دو طرح پیشنهادی ارائه گردید که در این مقاله به بررسی آن می‌پردازیم.
طرح مساله و ضرورت پروژه
در ديدگاه زيمل شهر يک ساخت اجتماعی است تا يک واقعيت ماهيتاً فيزيکی و مادی. در حقيقت او شهر را واقعيت ذهنی می‌داند که در بستری از برهم‌کنشهای اجتماعی شکل می‌گيرد. از آنجا كه خيابان، محل اصلى زندگى اجتماع در فضاى شهر است؛ حافظه تاريخى سبب اصلى پديد آمدن هويت‌هاى مستقل در خيابان می‌شود. بنابراين، اهداف اجتماعى مهمترين دليل شكلگيرى خيابان است؛ نياز به امنيت، رشد، دلايل قومى، اقتصادى و غیره ويژگى اصلى در نگاه منظرين به خيابان، نقش آن در توليد فضاست. از آنجا كه منظر خيابان مجموعه‌اى هماهنگ از هويت‌هاى مستقل خيابان را در بر می‌گيرد، شروع رويكرد آن نيز، يك شروع مفهومى است و اساساً معناى خيابان نزد شهروندان است.
چهارراه وليعصر بـا توجه به موقعيت جغرافيايی، تاريخی، فضايی، عملکردی، اجتماعی، سياسی و روانشناختی محيطی خود، به صورت بالقوه می‌تواند يکی از مهمترين، پرمخاطبترين، سـرزنده‌ترين، جذابترين، کارآمدترين و اثر گذارترين فضای عمومی در کل شهر تهران باشد.
پياده‌راه‌ها، معابری با نقش اجتماعی بسيار پررنگ هستند و به مردم اين امکان را می‌دهند که در حين پياده‌روی به فعاليت‌های اختياری انفرادی يا اجتماعی متفاوتی بپردازند. خريد از غرفه‌ها، خوردن و آشاميدن، تماشا کردن هنر و جشنواره‌های خيابانی، نشستن روی نيمکت و گپ زدن با ساير شهروندان از جمله فعاليت‌هایی است که در اين مکان‌ها قابل انجام است. بديهی است که ابعاد مختلفی از کيفيت محيطی شامل نوع فعاليت‌ها و کاربری‌های جداره، مبلمان شهری، المانهای هنری، کفسازی، پوشش گياهی و ساير کيفيات بصری نقش مهمی در جذب مخاطب بيشتر در اين مکان‌ها هستند.
در محدوده پياده راه حاضر توالی فضاها از شمال به جنوب به صورت جايگاه بی‌آرتی در ميانه خيابان انقلاب، مسير سواره، نرده‌ها در لبه به صورت منفصل در طول پياده‌راه، باغچه، مسير نابينايان، مسير پياده و پارک دانشجو است. طبق شواهد موجود عابران برای دسترسی به بی‌آرتی و عبور از خيابان به ضلع ديگر از ميان نرده‌ها عبور و مرور می‌کنند و نرده‌های موجود مانع تردد و دسترسی عابرين از پارک دانشجو به بی‌آرتی و بالعکس شده‌اند. در حقيقت مسير پياده‌راه در حال حاضر امکان استفاده برای معلولين و افراد نابينا فراهم نيست.
با آنکه پارک دانشجو در همسايگی مکان فرهنگی همچون تئاتر شهر که محل گردهمايی دانشجويان، هنرمندان و هنردوستان واقع شده است اما اين روزها مکان امنی برای اندکی درنگ محسوب نمی‌شود و قابليت جذب شهروندان برای تعامل نسبت به گذشته از دست داده است. همچنين در لبه های شمالی(محدوده طراحی پياده‌راه) و غربی حضور دستفروشان به صورت پراکنده موجب نابسامانی مسير پياده شده است. اما با توجه به نياز به حضور دستفروشان برای افزايش سرزندگی مسير ساماندهی آنها مورد توجه است. بنابراين ساماندهی مسير پياده‌راه می‌تواند تاثير مطلوبی به جهت جذب و حضور شهروندان در فضا ايجاد نمايد.
ويژگی اصلی محور انقلاب، علاوه بر قدمت آن در ساماندهی و تداوم حرکت در جهت شرق و غرب، بار خاطره‌ای و مفهومی آن است که به دليل با تاريخی فضا(به عنوان حد شمالی شهر در دوره ناصرالدين شاه) و بار فعاليتی و غنای آن از نظر مفهومی(ساماندهی فعاليت‌های مرتبط با دانش و فرهنگ) اهميتی دو چندان يافته است. اين محور به عنوان محور خاطره‌های شهر تهران در حد فاصل بين تهران تاريخی و تهران جديد (جنوب و شمال محور انقلاب)، جلوه‌های مفهومی چندگانه خود را در کالبد شهر متبلور نموده و عنصر هويت بخش برای تهران باشد.
رويکرد طراحی پیاده‌راه ولیعصر در طرح پيشنهادی اول
باتوجه به مطالعات بيان شده و محدوديت‌های موجود از نظر عمليات اجرايی در سايت پروژه، استفاده از محصولات پيش‌ساخته با امکان نصب در محل با کمترين دخل و تصرف در وضعيت موجود رويکرد اصلی طراحی بوده است. در اين راستا ترکيب محصولات ساخته شده از کانتينر با کاربری‌های مورد نياز نظير فروشگاه، کافه و رستوران، با سازه‌های پارچه‌ای جهت سايه‌اندازی و هماهنگی بصری و فرم با بستر پروژه پيشنهاد می‌شود
در اين طرح با توجه به استحکام سازه‌ای کانتينرها، امکان ايجاد طبقه روی سقف آنها و تأمين فضای نشيمن مورد نياز کافه‌ها و رستوران‌ها وجود خواهد داشت.
رويکرد طراحی پیاده‌راه ولیعصر در طرح پيشنهادی دوم
در راستای استفاده از محصولات پيش‌ساخته صنعتی جهت حداقل‌سازی عمليات اجرايی در محل پروژه و نصب مدولها و قطعات در سايت، در طرح دوم ترکيب چيدمان مدولهای بتنی و سازه پارچه‌ای پيشنهاد می‌گردد. اين مدولهای کوچک بتنی بعنوان کانتر فروش در طول روز مورداستفاده بوده و با بسته شدن جداره‌ها امنيت غرفه‌ها در شب تأمين خواهد شد. با اتصال مدولهای کوچک، مساحت مورد نياز غرفه‌های بزرگتر تأمين می‌گردد. استفاده از محصولات مذکور بدليل ابعاد کوچک و نيز شفافيت بيشتر ديواره‌ها، مانع مسدود شدن ديد از خيابان به سمت پارک می‌گردد.
دانلودبرچسب ها: