رشد جمعيت که منجر به تغييرات آب و هوايی، ایجاد حفره در لايه‏ ازون، زوال گونه‏‌ها و سکونت‌گاه‌های‎ طبيعی شده است، بر روی طبیعت اثرات منفی زیادی به جای گذاشته؛ که نتيجه آن تغيير فرهنگ مصرف و تغيير رويکرد انسان نسبت به طبيعت است. محافظت هر چه بیشتر از کیفیت زندگی بشر و بهره مناسب از زمین، از ارکان بسیار مهم در معماری سبز است.

معماری سبز (EcoTech) یعنی تلفیق طبیعت و فناوری که می‏ تواند جایگزین مناطق خشک، تولید کلان و استفاده‏ بی‌‏‎اندازه از تکنولوژی و تبدیل شهرها به محیط ‌های خنثی و بی ‎مصرف شود.

سازه های چادری بدلیل شکل منحصر به فرد و طبیعت مواد غشا، دارای ویژگی‌هایی مانند سبکی، عایق حرارتی بودن، داشتن طول عمر بالا، قابلیت بازیافت و ... می‌باشند؛ از این رو استفاده از سازه های چادری گزینه‌ای مناسب برای محافظت از زمین و محیط زیست می‌باشد؛ در این مطلب سعی بر آن داریم تا شما را با سازه های چادری و تاثیر آن بر فن‌آوری و معماری سبز بیشتر آشنا نماییم.

 

کاربردهای سازه ‌های چادری چه می‌باشد و مناسب چه فضاهایی است؟

سازه ‌های چادری کاربری‌های متفاوتی از جمله مسقف کردن انواع بناها و پوشش نمای ساختمان‌ها را دارند که می‌توان به استفاده از آن در سقف رستوران، کافه و هتل، سایبان پارکینگ، آلاچیق پارچه ای، سقف استادیوم، سالن‌های ورزشی، مجموعه‌های تفریحی، پوشش فضاهای باز، پوشش پیاده‌رو، گلخانه، فضاهای نمایشگاهی، پوشش استخر، سایبان روف گاردن، پارک، پوشش حیاط خانه، ویلا و مواردی از این دست نام برد؛ که علاوه بر سبکی، زیبایی فضا را نیز دو چندان می‌کند.

بطور کلی زمانی که نیاز است سطح وسیعی را با صرف حداقل زمان و هزینه‏‌ی ممکن پوشش دهیم، بهترین ایده استفاده از سازه ‌های پارچه ‌ای می‌باشد؛ که در فصول گرم در سایه اندازی و در فصول سرد به حفاظت در برابر برف و باران کمک می‌نماید؛ همچنین در زیباسازی محیط نیز کمک شایانی می‌نماید، از این سازه ‏ها به عنوان بخشی از بنای اصلی ساختمان برای اصلاح یا بهبود برخی از ویژگی‌‏ها می‌توان استفاده نمود.

 

خصوصیات و مزایای سازه چادری نسبت به سقف و سایبان های دیگر چیست؟

پارچه‌ها متنوع، انعطاف‏ پذیر، سبک و زیبا هستند.

قابلیت نفوذ نور را دارند.

قابلیت آب‌بند و هوابند شدن را دارند.

می‌توان از سازه ‌چادری بصورت دائم یا موقت با قابلیت جابجایی استفاده نمود.

برای سازه های پارچه ای می‏‌توان بدون هیچ گونه محدودیت، شکل و ساختار سطحی در نظر گرفت تا سازه‏ های منحصر به فردی خلق شوند.

دارای عمر بالایی (طول عمر مفید غشاها از ۵ تا ۵۰ سال) می باشد.

قابلیت بازیافت را دارند. تمامی اسکلت و اتصالات فولادی، استیل و آلومینیوم سازه ‏ها قابل بازیافت است.

 

پوشش های غشایی شامل چه متریال هایی است؟

پلی ‏استر پوشیده شده با PVC یا  PVDF

الیاف شیشه پوشیده شده با PTFE

ورقه‏ های  ETFE

الیاف در هم تنیده با چگالی بالا یا HDPE

پوسته‏ هایی از جنس PTFE ، پلی‏ اتیلن با چگالی بالا و اکریلیک کاربرد کمتری دارند.

در میان این مواد فلوروپلیمرهایی مانند PTFE و ETFE ویژگی ضدآتش بالایی دارند، گرد و غبار را جذب نمی‏کنند و تا حد زیادی خود تمیز شونده هستند.

 

شرایط نگهداری و شستشوی سازه‌ چادری چگونه است؟

از آنجایی که در سازه های چادری بسیاری از غشاها «خود تمیز شونده» هستند، بارش باران و برف (در مناطق خشک، فقط با استفاده از آب) به سرعت این سازه‏ ها را از آلودگی‎ ها پاک می‏‌کند. ویژگی «خودتمیزشوندگی» سازه‏ ها به این معنی است که برای تمیز کردن آن‏ها نیازی به استفاده از مواد شیمیایی شوینده (که موجب تخریب محیط ‏زیست می‏ شوند) وجود ندارد. سازه ‏های تمیز، جلوه‏ زیبایی به چهره‏ شهر می ‏بخشند.

در صورت نیاز به شستشوی سازه چادری، می‌‏توان با شوینده‏‌های خنثی (PH=۷) شستشو را انجام داد. پوشش‌های غشایی PTFE  و ETFE در صورت بارش باران مستقیم و کافی نیازی به تمیز کردن ندارند.

 

مقاومت پارچه‌های کششی در مقابل باران و برف و یخبندان چگونه است؟

مقاومت پارچه کششی در مقابل باد و برف، بستگی به فرم مدل انتخاب شده به دو دسته تقسیم می شود:

سقف های متحرک و سایبان های بازو بسته شونده: تحمل برف در هر مترمربع ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم و تحمل باد بستگی به ابعاد سایبان بین ۵۰ تا ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت.

 سازه های چادری ثابت: در این نوع از سازه های پارچه ای محاسبات متفاوت است و این سایبان ها توان بیشتری برای تحمل باد و برف دارند. با توجه به شرایط منطقه‌ای و مبحث ششم ساختمان و آیین‌نامه‌های داخلی تا ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت تحمل سرعت باد و همچنین تحمل برف ۱۵۰ کیلوگرم بر مترمربع.

 

مقاومت پارچه های کششی در مقابل آتش سوزی چگونه است؟

پارچه های کششی شامل استانداردهای بین‌المللی آتش‌سوزی است. این استانداردها مواردی مانند ایجاد نکردن دود سمی، پخش نشدن شعله، چکه نکردن و ... می‌باشد.

 

سازه های چادری قابلیت عبور نور دارند؟

بله، غشاهای مورد استفاده در سازه‏ های چادری قابلیت عبور نور بالایی دارند. استفاده از نور طبیعی روز جهت روشنایی ساختمان‌ها منجر به کاهش چشم‏گیر برق مصرفی می‌گردد؛ همچنین غشاها را می‏‌توان به گونه ‏ای طراحی کرد که درصد نور معینی را از خود عبور دهند. از دیگر مزایای غشاهای معماری آن است که نور مستقیم خورشید در برخورد با پوسته‏ ها شکسته می ‏شود، در نتیجه نور محیط داخل، پراکنده و چشم‏ نواز است.

 

آیا سازه غشایی (سازه چادری) عایق آکوستیک و حرارتی به حساب می‌آید؟

بله، غشاهای معماری درصد بالایی از نور را از خود عبور می‏ دهند. اشعه‏ فرابنفش از تمامی پارچه ‏ها به جز  ETFE عبور نمی‌کند؛ در حالی که گرما را باز می‌‏تابانند. در نتیجه در تابستان با دفع حرارت، از گرم شدن بیشتر محیط داخل جلوگیری می‏ کنند. این عملکرد پوسته‏ ها در فصل زمستان نیز موجب محبوس شدن حرارت در داخل ساختمان می‏ شود. عایق حرارتی بودن سازه‏ های چادری، منجر به کاهش هزینه‌‏های مصرفی جهت سرمایش و گرمایش ساختمان می ‏گردد.

برخی از سازه های غشایی به صورت لمینت بوده که ویژگی عایق بودن دارد. استفاده از دو لایه پارچه و یا بیشتر نیز یکی از راه حل‌های موجود برای ایجاد عایق صوتی و حرارتی است. به طور کلی سقف چادری و سایبان‌های پارچه ای عایق آکوستیک و حرارتی نیستند؛ اما امکان استفاده از سازه غشایی عایق وجود دارد. پوشش‌های سقف مدرن مانند ای‌تی‌اف‌ای ۳ لایه، عایق بسیار مناسبی برای حرارت و صدا است. پروژه پوشش سقف ای‌تی‌اف‌ای باغ ماهان- ایران مال نمونه ای موفق از اجرای پوشش‌های ETFE است. سازه‏ های غشایی جهت استفاده از انرژی خورشیدی بمنظور گرمایش بسیار کاربردی هستند.

 

در صورت آسیب دیدن و پاره شدن پارچه کششی در سقف چادری، امکان تعمیر آن وجود دارد؟

بله، یکی از مزیت‌های سایبان های پارچه ای امکان تعمیر کردن آن است. سازه های چادری بسیار مقاوم بوده و طول عمر بالایی دارند و می‏‌توانند برای مدت زمان طولانی مقادیر زیاد تنش را تحمل کنند. با این وجود در صورت آسیب دیدگی و پارگی، نوع سازه و آسیب وارده تعیین می‏کند که امکان تعمیر وجود دارد یا خیر. پارگی و سوراخ‏های کوچک به راحتی قابل ترمیم هستند؛ ولی آسیب‏های بزرگ نیاز به فرایند تعمیر پیچیده‌تری دارد.

 

سازه های چادری چه مساحتی را می‏توانند پوشش دهند؟

مساحت‏‌های بسیار بزرگ (هزاران مترمربع) با این سازه‏‌‎ها قابل پوشش هستند و با توجه به وزن کم پوشش پارچه ای و ویژگی‏های مکانیکی عالی آن‏ها، حداقل تکیه ‏گاه و ستون مورد نیاز است. با توجه­ به ­این که نصب ستون‏ها خود نیازمند پی‏ ریزی و صرف مصالح ساختمانی بیشتر است، معماری این سازه ‏ها می‏‌تواند به گونه‏‌ای باشد که زیباترین فرم‏ها با حداقل استفاده از ستون و اتصالات خلق شود. استفاده از کم‎ ترین مصالح به مفهوم کمک به حفظ منابع طبیعی و کاهش هزینه‏ ساخت است.

یکی از ویژگی‏ های منحصر به ‏فرد سازه های چادری این است که می‏ توان سطوح وسیع را با حداقل مصالح پوشش داد. برای برپایی سازه‏ های پارچه ‏ای به اسکلت، کابل و اتصالاتی از جنس فولاد، استیل، آلومینیوم و ... نیاز است.

 

میزان دوام و طول عمر سایبان چادری چقدر است؟

در ساخت سازه ‏های چادری سعی بر آن است که از غشاهایی با طول عمر بالا استفاده شود. بنابراین هرچه عمر غشاها بیشتر باشد، هزینه ‏ها و مصالح مصرفی جهت تعمیر و یا جایگزینی سازه کاهش می‏ یابد.

طیف وسیعی از انواع پارچه موجود است و به طور کلی بین ۵  تا ۵۰ سال عمر مفید پارچه است. بسیاری از سازه‌‏های جدید (بسته به جنس) برای مدت زمانی بیشتر از ۲۵ سال طراحی می‌‏شوند. در حال حاضر سازه‏‌هایی وجود دارند که  عمر آن‌ها بیش از ۴۰ سال است.

امید آن داریم تا با به کارگیری خلاقیت و فن‎ آوری، همراه با رعایت استاندارهای زیست ‏محیطی به هرچه سبزتر شدن شهرهایمان و حفظ منابع طبیعی کمک نماییم.