با توجه به روند رو به رشد توسعه‌ی فناوری و تکنولوژی و به تبع آن اهمیت یافتن نقش خلاقیت، نوآوری و رشد در توسعه‌ی جوامع، نیاز فضایی نوین برای بهره گیری از پتانسیل‌های موجود در این حوزه در قالب فضاهای جمعی و مشارکتی ظهور پیدا کرده است.

این نیاز فضایی نوین تصمیم گیران و سیاستگزاران را بر آن داشته تا بستر فضایی مناسبی را بعنوان پلتفرم ایده پردازی در اختیار طبقه خلاق و مستعد قرار دهند تا در عرصه رقابت توسعه، جامعه‌ی خود را در مسیر صحیح قرار دهند. در این بین مرکز نوآوری صنعت نفت از جمله مهمترین پلتفرم ها محسوب می‌شوند که در پروژه حاضر، موضوع طراحی قرار گرفته است.

مرکز نوآوری صنعت نفت به عنوان یکی از نخستین مراکز نوآوری در ایران، با هدف تأمین این فضا در تطابق با نیازهای کاربران خاص آن و با رویکرد احترام به نحوه‌ی عملکرد و استفاده‌ی آن‌ها از فضا، زمینه‌ی مناسبی را برای تبادل ایده‌ها و افکار و تکنولوژی در میان جامعه‌ی نوآور و خلاق در فضایی مشارکتی فراهم می‌آورد.

شرکت دیبا طراحی تفصیلی معماری، سازه و تاسیسات، مشاوره بهره برداری، نظارت کارگاهی و عالیه پارک نوآوری و فناوری صنعت نفت شعبه ری را برعهده داشته است.

 
موقعیت استقرار سایت

سایت پروژه در قسمت پایینی منطقه ۲۰ تهران و در خیابان انبار نفت واقع شده است. منطقه ۲۰ تهران با احتساب حریم از ۱۷۸ کیلومتر مربع مساحت و ۵ ناحیه در داخل حریم و ۲ ناحیه در خارج از حریم تشکیل شده است. منطقه ۲۰ تهران از لحاظ موقعیت شهری در جنوب شهر تهران قرار دارد و به‌عبارتی جنوبی‌ترین نقطه‌ی شهر تهران به حساب می‌آید و از شمال در همسایگی بزرگراه آزادگان در منطقه ۱۵ و از جنوب در مجاورت بزرگراه حرم تا حرم قرار دارد.

از آن سو در غرب منطقه ۲۰ به منطقه ۱۹ منتهی می‌شود و در شرق بزرگراه شهید آوینی آن را محدود می‌کند. منطقه ۲۰ تهران که از آن به نام شهر ری یاد می‌شود از قدیمی‌ترین نقاط ایران به حساب می‌آید و از گذشته‌های دور تاکنون دارای سابقه‌ی تاریخی بسیار زیادی بوده است و همین مسئله به اهمیت آن بسیار افزوده است.

سایت پروژه در مجاورت خیابان انبار نفت، بلوار پژوهشگاه نفت و جاده پالایشگاه تهران قرار دارد. حوزه طراحی به ۷ سوله از سایت پالایشگاه نفت تعلق دارد. دسترسی به این سایت از طریق بزرگراه های جاده قدیم تهران-قدیم ، آوینی، رجائی، بهشت زهرا، آزادگان، تهران-ورامین و امام علی و همچنین خیابان های انبار نفت و بلوار پژوهشگاه میسر می‌باشد.

 
پیشینه تاریخی و فرهنگی

پالایشگاه تهران شرکت پالایش نفت ایرانی است، که ظرفیت پالایش آن ۲۳۵ هزار بشکه در روز می‌باشد. این پالایشگاه در سال ۱۳۴۷ تأسیس شد و در حال حاضر مشتمل بر دو پالایشگاه جنوبی و شمالی است، که تأسیسات آن در جنوب تهران مستقر می‌باشد.

نفت خام مورد نیاز پالایشگاه تهران بطور روزانه توسط شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و از طریق دو خط لوله ۲۴ و ۲۶ اینچ، از میدان نفتی مارون و میدان نفتی اهواز، واقع در استان خوزستان، تأمین می‌شود. پالایشگاه تهران در حدود ۱۵ درصد از ظرفیت پالایشگاهی کشور را تشکیل می‌دهد و محصولات تولیدی آن شامل؛ ۱درصد بنزین، ۱۶ درصد گازوئیل، ۳۰ درصد نفت گاز، ۲۱ درصد نفت کوره و ۵ درصد سایر فرآورد ه‌های نفتی می‌باشد. پروژه احداث پالایشگاه تهران، از سال ۱۳۴۴ توسط شرکت ملی نفت ایران آغاز گردید و این پالایشگاه در سال ۱۳۴۷ تکمیل و راه اندازی شد.

ظرفیت اسمی پالایشگاه تهران در سالهای نخست، معادل ۸۵ هزار بشکه در روز بود، که طی اصلاحات فرآیندی انجام شده در سال ١٣۵۵ ظرفیت تولید فرآورده‌های نفتی آن به ۱۲۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت. روند رو به رشد مصرف فرآورده‌های نفتی در کشور و تأمین سوخت بازار داخلی، ساخت و راه اندازی پالایشگاه دوم با ظرفیت اسمی ۱۰۰ هزار بشکه در روز را ایجاب کرد، که در پی آن در سال ۱۳۸۲ با انجام برخی تغییرات، ظرفیت اسمی این پالایشگاه نیز به ۱۱۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت.

 
رویکردها و استراتژی های طراحی 

در طراحی این مرکز، تلاش بر این بوده که فضا به گونه ای تقسیم بندی شود که پاسخگوی تمام نیازهای افراد باشد. به گونه ای که هنگام استقرار در مجموعه، کمترین نیاز را به بیرون مجموعه داشته باشند. علاوه بر این، فضا طوری سازماندهی شود که حس پویایی و جذابیت کار .تیمی را در افراد تشدید کند. لذا با توجه به این موارد، رویکردها و استراتژی هایی در طراحی این مجموعه در نظر گرفته شده است که در ادامه، به مواردی از آن می‌پردازیم

حفظ ساختار کالبدی و تداوم حافظه تاریخی تا حد امکان

حفظ فضای سبز و محوطه باز پیرامونی بنا

شفافیت و ارتباط بصری فضاهای داخلی

استفاده از گرافیک محیطی، رنگ و نور

توجه به جنبه های خلاقانه استفاده از فضا و توجه به تحرک و پویایی کاربران فضا

تعامل بین فضاهای کاری و سرگرمی

جانمایی مناسب فضاها با توجه به سطح سکوت و صدا

کنترل سطح صدا در فضاهای شلوغ با استفاده از نمد

حداکثر بهره مندی از نور روز

سیرکولاسیون بهینه درفضا

کیفیت فضایی مناسب با رویکرد تأمین آسایش و راحتی جهت مانایی و انگیزش بیشتر کاربران

تشویق افراد به تعامل و کار گروهی

 
.برای کسب اطلاعات بیشتر لینک زیر را بخوانید

پروژه پارک نوآوری و فناوری صنعت نفت شعبه ری

ویدئو پارک نوآوری و فناوری صنعت نفت